Wie zijn eigenlijk de fotografen achter afscheidsfotografen.nl? Hoe zijn ze in contact gekomen met dit werk? Wat herinneren ze zich nog van hun allereerste keer en hebben ze adviezen aan fotografen die overwegen afscheidsfotograaf te worden?
In verschillende interviews beantwoorden onze fotografen deze vragen. Dit keer deelt Gwendolyn Pieters haar persoonlijke verhaal.
Hoe ben je begonnen met afscheidsfotografie en wat inspireerde je om deze carrière te kiezen?
Mijn eerste uitvaartreportage is alweer meer dan 10 jaar geleden en dat was het afscheid van de moeder van mijn beste vriendin. Ik heb toen heel intuïtief aangeboden om de uitvaart vast te leggen, ook al was ik toentertijd enkel hobbymatig met fotografie bezig. Dat afscheid heeft enorme indruk op mij gemaakt en enkele jaren later heb ik besloten om, nadat ik inmiddels professioneel als fotograaf werkzaam was, afscheidsfotografie als specialisatie op te pakken.
Wat kan je je zelf nog herinneren over de allereerste keer en hoe dat was (en wanneer)?
Dat was dus de uitvaart van de moeder van mijn beste vriendin. Nog nooit had ik een uitvaart bewust meegemaakt en qua fotografie was ik echt nog een groentje. Ik weet nog dat ik zo ontzettend onder de indruk was van de liefde die op de dag van de uitvaart zo aanwezig en voelbaar was en hoe mooi ik het vond om dit beeld te vangen. Dit is nog steeds de rode draad in mijn fotografie, de liefde en connectie tussen mensen.
Hoe bereid je je voor als fotograaf en wat zijn de overwegingen die je maakt
Dat is voornamelijk heel praktisch. Welke momenten is mijn aanwezigheid gewenst, op welke plekken en welke tijden, welke rituelen vinden er allemaal plaats? Daarnaast spreek ik graag op voorhand met de nabestaanden, zodat ik hun vragen kan beantwoorden om erachter te komen wat belangrijk is in de reportage die ik maak. Zonder dit gesprek weet ik ook zeker dat ik een hele waardevolle reportage kan maken, maar het geeft net even wat meer gevoel. Bovendien is dit gesprek ook heel waardevol ook de waarde van fotografie in de week voorafgaand aan de uitvaart te bespreken. Heel vaak denkt men er niet aan om andere momenten vast te leggen zoals de opbaring, de kist sluiting of misschien wel het beschilderen van de kist.
Welke soorten foto’s maak je en hoe selecteer je de beste momenten?
Dat is een lastige vraag. De doelstelling is een reportage af te leveren aan de nabestaanden die ze gaat helpen in het proces dat komen gaat. Dus het is enerzijds een beeldende registratie van de dag, zodat ze terug kunnen zien wat eventueel langs ze heen is gegaan. Anderzijds laat ik vooral de liefde zien die er die dag aanwezig is. Het mag een troostende herinnering worden. Dus dat is waar ik vooral de beelden op selecteer: Liefde, verbondenheid en troost.
Wat zijn enkel uitdagende aspecten en hoe ga je ermee om?
Er zijn een hoop uitdagende aspecten aan afscheidsfotografie. De eerste en de meest voor de hand liggende is de emotionele belasting. Je komt als afscheidsfotograaf in hele verdrietige en soms heftige situaties terecht met veel emoties en verdriet. Daar moet je echt tegen kunnen en je weg in vinden. Daarnaast wordt er een bepaalde mate aan flexibiliteit van je verwacht. Een uitvaart valt niet te plannen, dus ik gooi met regelmaat mijn agenda overhoop om een afscheid te kunnen vastleggen. Dit vraagt iets van mij, maar ook zeker van mijn gezin en omgeving. En als laatste is het dus ook financieel onzeker. Je hebt niet, net zoals een bruidsfotograaf dat wel kan, je agenda voor het rest van het jaar volgeboekt. Dat is wel een onzekere factor waar je tegen moet kunnen.
Wat zijn de meest gedenkwaardige momenten die je hebt vastgelegd en waarom?
Er zijn zoveel families waar ik een enorm diepe connectie mee ben aangegaan, omdat je bij de meest intieme en verdrietige momenten in hun leven bent geweest dat het vrijwel onmogelijk is om daarin keuzes te maken. Maar ik zal er twee uitlichten.
Ik heb eind 2022 het afscheid van een 8 jarig meisje mogen vastleggen. Ik heb denk ik die week wel 20 uur gefotografeerd, van een herdenking op het voetbalveld, op school, het beschilderen van de kist door vriendjes en vriendinnetjes, een hele dag diverse afscheidsceremonies en de stille tocht. Als je zo intensief met elkaar optrekt in zo’n week, dan kan het niet anders dan dat mensen diep in je hart verankerd zitten.
En begin 2023 heb ik de uitvaart van een stilgeboren kindje mogen vastleggen. De dankdienst voor dit baby’tje heeft diepe indruk op mij gemaakt en ook de kracht van de ouders was indrukwekkend. Deze uitvaart heeft mij op persoonlijk vlak dusdanig geraakt dat ik zelfs nu nog met grote regelmaat contact met de ouders heb en dat is mij heel dierbaar.
Hoe geloof je dat afscheidsfotografie kan bijdragen aan het rouwproces van nabestaanden en welke feedback heb je ontvangen van klanten over de impact van jouw werk?
Inmiddels heb ik al honderden uitvaarten vastgelegd in de 8 jaar dat ik dit vak mag uitoefenen en weet ik als geen ander hoe helpend de foto’s zijn in het rouwproces. Ik maak altijd samen met de nabestaanden de albums en dan krijg ik vaak te horen hoe helpend de foto’s zijn geweest en nog steeds zijn. De liefde die ze in de foto’s terugzien, de warmte en de troost, brengt altijd een glimlach op hun gezicht. Hoe gek dat misschien ook klinkt. Er wordt zo vaak gezegd: “We zijn zo blij met de foto’s en deze herinnering”.
Hoe kan de technologie en het digitale tijdperk van invloed zijn op afscheidsfotografie? En hoe denk je dat dit de toekomst van het vak zal beïnvloeden?
Ik denk dat technologie vooral achter de schermen van invloed zal zijn voor fotografen, denk aan het nabewerking door AI en automatiseringen van de workflow. Maar ik geloof dat wij als fotograaf niet snel te vervangen zijn door technologische ontwikkelingen op de dag van de uitvaart en in de week voorafgaan aan het afscheid. Wel zullen de camera’s steeds beter, scherper en meer snufjes bevatten die ons werk makkelijker maken.
Wat zijn enkele belangrijke adviezen die je zou geven aan mensen die overwegen om afscheidsfotografie te gebruiken of om zelf afscheidsfotograaf te worden?
Indien je overweegt om als fotograaf afscheidsfotografie aan je diensten toe te voegen en je hierin te specialiseren kan ik niet anders dan aanraden om niet “zomaar” te beginnen. Het is een bijzondere branche, met veel rituelen, rollen en gevoeligheden. Het is belangrijk dat je deze kent en hier zorgvuldig mee omgaat. Ook de technische kant van het vak is niet te onderschatten.
Een afscheid kan niet over worden gedaan, dus het is belangrijk dat als er een reportage gewenst is dit goed gebeurt. Kortom, zorg voor voldoende kennis voordat je daadwerkelijk aan de slag gaat als afscheidsfotograaf. Zelf coach ik fotograferen die dit vak willen gaan uitoefenen en heb ik daar laatst voor afscheidsfotografen.nl een blog over geschreven die je hier kunt lezen.
Mocht je als nabestaanden een fotograaf in de arm willen nemen, kijk dan vooral of de stijl van fotografie je aanspreekt. Dit kun je op de website van de fotograaf over het algemeen goed inschatten. Belangrijk is om te voelen of je jezelf op je gemak voelt bij de persoon. De fotograaf komt immers op een heel persoonlijk en verdrietig moment in je leven en het is belangrijk dat je jezelf dan veilig voelt bij die persoon. Dit kun je vaak wel inschatten op basis van een website of Social Media, maar een persoonlijk gesprek is natuurlijk de beste manier om dat te doen.
Wat zijn de belangrijkste ’tools’ voor een afscheidsfotograaf?
Bekijk de persoonlijke pagina van afscheidsfotograaf Gwendolyn Pieters of bekijk haar eigen website: Pieters Afscheidsfotografie.