“Het is geen feestje,” zegt een nabestaande als Jacqueline Boschman een afscheidsfotograaf voorstelt. “Nee, zeg ik, dat klopt, maar we gaan wél Olettes leven vieren.” Jacqueline is storyteller bij afscheid en uitvaartverzorger.
Ze ziet in haar werk dat afscheidsfoto’s een waardevolle herinnering kunnen zijn aan een emotionele gebeurtenis.
“Zeker als een overlijden veel te vroeg of volledig onverwachts komt.” Jacqueline neemt ons mee in 3 bijzondere ervaringen die zij had met afscheidsfotografie.
In een roes bij onverwachts afscheid
De periode rondom een afscheid is vaak onwerkelijk. Nabestaanden leven in een roes. Dat overkomt ook Pieter als Nancy, zijn sprankelende lieve vrouw van 70 jaar, onverwachts overlijdt. De eerste dagen blijft Nancy thuis zodat Pieter in alle rust afscheid kan nemen in hun vertrouwde omgeving.
Dan komt het moment om Nancy over te brengen naar het rouwcentrum. Jacqueline: “Voordat Nancy vertrekt, gaat Pieter nog eenmaal naar boven. Hij wil nog even bij haar zitten en tegen haar praten, zoals hij in de dagen ervoor zo vaak had gedaan.” De afscheidsfotograaf gaat mee, maar in het moment is Pieter de fotograaf helemaal vergeten. Pas een paar weken later, als de foto’s komen, herinnert hij zich dit weer en bedankt Jacqueline warmhartig: “De fotograaf heeft een kunstwerk voor me gemaakt, zegt Pieter. Die dagen voor het afscheid blijken Pieter zo dierbaar te zijn geweest. En beelden vertellen meer dan duizend woorden. Nu heeft hij een mooi, tastbaar album waar hij doorheen kan bladeren en herinneringen kan ophalen.”
NABESTAANDEN MERKEN NIET ALTIJD ALLES OP TIJDENS EEN AFSCHEID. FOTO’S LATEN DAT LATER ZIEN.
Liefde en verbinding vastleggen
Nancy’s verhaal is nog niet voorbij. Ze heeft namelijk ook 2 zussen. Op de dag dat Nancy naar het rouwcentrum gaat, verlaat ze ook echt voor de laatste keer het huis. “Een symbolisch moment,” ziet Jacqueline. Zowel Pieter als zussen Caroline en Amy helpen bij het overleggen van Nancy in haar kist. Wat voor hun een spannend moment is, beziet Jacqueline als “vooral 3 paar dragende handen en in liefde gefocuste gezichten. Ze vertelden me naderhand dat ook zij de liefde en de verbinding van dit heilige moment meemaakten, door de foto’s .”
Een met zorg samengesteld album van de foto's maakt de herinnering tastbaar.
Bijzondere momenten herinneren
Jacqueline ziet vaak ook de kracht van afscheidsfotografie als nabestaanden veel te vroeg afscheid moeten nemen. “Ik moet denken aan Olette, enorm geliefd, een tikje rebels, ze bracht dingen in beweging. Uit respect voor de nabestaanden gebruik ik gefingeerde namen, maar in het echt betekent Olettes naam ‘de gezwinde, de gevleugelde’. Na een intens ziekteproces overlijdt ze veel te vroeg.” Jacqueline bereidt de afscheidsdienst voor met echtgenoot Karel-Jan en Olettes 4 broers. “Ik mag als storyteller het liefdesverhaal van Olette en Karel-Jan vertellen tijdens de uitvaart. We bespreken ook wat haar broers met hun partners en neven en nichten gaan doen tijdens de uitvaart: sprekende rituelen ter nagedachtenis aan Olette. Ik denk, ze zullen spijt krijgen als ze niet ook in beelden kunnen terugkijken naar dit bijzondere afscheid dat zij samen voor haar maken. Híer moet een afscheidsfotograaf bij komen.”
Het voorstel van Jacqueline wekt in eerste instantie weerstand op. Een van Olettes broers, Teun, reageert als eerste: “het is geen feestje.” De andere broers beamen zijn reactie. Jacqueline heeft daar begrip voor. “Dat klopt, het is geen feestje, zeg ik, maar we gaan wél haar leven vieren. We gaan haar in het licht zetten. Met rituelen die passen bij Olettes kleurrijke persoonlijkheid. Jullie, haar mannen, gaan haar naar binnen dragen. De neefjes en nichtjes gaan briefjes met persoonlijke herinneringen en wensen in haar rieten mand steken mét gekleurde veertjes om haar een ‘gezwinde en gevleugelde reis’ te geven. Veertjes in alle kleuren, want Olette was een kleurrijke inspirerende vrouw. Het worden bijzondere momenten.
Echtgenoot Karel-Jan, die tot nu toe niets had gezegd, nam het woord: Ja dat wil ik, Jacqueline, zei hij. Ik wil een fotograaf!
Naderhand ziet Jacqueline de foto’s van het afscheid. “Ik zie een verhaal van liefde en verbinding op die dag. Beelden van mooie en ontroerende momenten. De foto’s raken mij ook. Karel-Jan, Teun en de hele familie, ze zijn heel blij met deze tastbare herinneringen.”
Afscheidsfoto’s zijn een waardevolle herinnering aan een emotionele gebeurtenis, ook voor jonge kinderen.
Over Jacqueline Boschman
Jacqueline Boschman is storyteller bij afscheid en uitvaartverzorger. Ze interviewt families over het leven en de persoonlijkheid van de overledene en schrijft daarover een inspirerend verhaal. Daarbij maakt ze graag gebruik van de kracht van passende symboliek. Jacqueline organiseert ook volledige uitvaarten. Vanuit die achtergrond werkt ze regelmatig samen met afscheidsfotografen.
De verhalen van Jacqueline hebben emotionele waarde voor de nabestaanden. Uit respect gebruiken we daarom geen echte namen in dit blog. De namen zijn wel bekend bij de redactie.
